Η κτηνοτροφία αποτελεί τον πιο ελλειμματικό τομέα ολόκληρου του αγροτοδιατροφικού κλάδου.

Το ποσοστό επάρκειας της χώρας μας σε προϊόντα ζωικής προέλευσης είναι xχαμηλό, με το μεγαλύτερο πρόβλημα να παρουσιάζεται στα βοοειδή (24% αυτάρκεια) και τα χοιρινά  (39% αυτάρκεια), ενώ η κατάσταση βελτιώνεται αισθητά στα αμνοερίφια (87% αυτάρκεια) και στα πουλερικά (79% αυτάρκεια).  

Ο ελλειμματικός βαθμός αυτάρκειας έχει ως αποτέλεσμα το έλλειμμα να καλύπτεται από εισαγωγές, οι οποίες διαχρονικά αποτελούν περίπου το 30% των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, κοστίζοντας στην εθνική οικονομία περίπου δύο δις ευρώ ανά έτος.

Εισαγωγές

Από τις εισαγωγές κρέατος, το 75% αφορά κυρίως σε εισαγωγές βοοειδούς και χοιρινού κρέατος, με κύριες χώρες προέλευσης την Γαλλία για βοοειδή και την Ολλανδία για χοιρινό. Σχετικά με τις εισαγωγές γαλακτοκομικών, το τυρί αποτελεί το 52% των εισαγωγών και το γάλα – σε συνδυασμό με τα προϊόντα γάλακτος - το 35% των εισαγωγών, με κύριες χώρες προέλευσης την Γερμανία και την Ολλανδία.

Εξαγωγές

Όσον αφορά στις εξαγωγές ζωικών προϊόντων, το  μερίδιο είναι μικρό. Τα γαλακτοκομικά κατέχουν το 7% του συνόλου των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, ενώ οι εξαγωγές κρέατος είναι σε αμελητέα επίπεδα.

Θετικό στοιχείο στο ελλειμματικό ισοζύγιο των ζωικών προϊόντων αποτελεί το γεγονός ότι σε σχέση με το 2009, οι εξαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 30%, λόγω της μεγάλης αύξησης των εξαγωγών σε γιαούρτι (45%) και τυριά (28%).

Κτηνοτροφία και Νέα ΚΑΠ

Είναι λοιπόν εύλογο να γίνει προσπάθεια κάλυψης των ελλειμμάτων μέσω της ανάπτυξης του κλάδου της κτηνοτροφίας και για αυτό σωστά η ΝΕΑ ΚΑΠ δίνει βάρος στην κτηνοτροφία αυξάνοντας τους πόρους στο 25% του εθνικού φακέλου σε σχέση με το 19% της προηγούμενης περιόδου (2012).

Επίσης, με τις συνδεδεμένες ενισχύσεις γίνεται προσπάθεια μείωσης του κόστους παραγωγής μέσω της ενίσχυσης των ψυχανθών για την παραγωγή ζωοτροφών αλλά και της αιγοπροβατοτροφίας και των βοοειδών, δίνοντας κίνητρα για στοχευόμενη και μετρήσιμη ανάπτυξη.

Προτάσεις

Η ΚΑΠ από μόνη της δεν μπορεί να ανατρέψει την κατάσταση στο χώρο της κτηνοτροφίας. Επομένως κρίνεται απαραίτητο:

Να γίνουν παρεμβάσεις στους τομείς του κόστους παραγωγής, ειδικά στο κόστος ζωοτροφών.

Να βελτιωθούν οι σταυλικές εγκαταστάσεις.

Να δοθούν κίνητρα για την Καθετοποίηση των μονάδων και την σύνδεση της φυτικής και ζωικής παραγωγής.

Να χτιστούν στρατηγικές συμμαχίες μονάδων παραγωγής ζωοτροφών με κτηνοτροφικές μονάδες.

Να γίνει διαφοροποίηση των Ελληνικών προϊόντων με έμφαση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους στα πλαίσια της δημιουργίας ενός διατροφικού εθνικού Brand name.   

Να δοθεί έμφαση στην ποιότητα η οποία είναι μετρήσιμη, έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και πιστοποιείται αλλά και ιχνηλατείται.  

Να γίνει στόχευση σε αγορές που μπορούν να πληρώσουν υπεραξίες.

Να απλοποιηθούν οι διαδικασίες ένταξης των κτηνοτρόφων σε επενδυτικά προγράμματα.

Επίλογος

Όλες οι προτάσεις και οι αναλύσεις που θα παρουσιαστούν στο συνέδριο σας,  θα είχαν νόημα αν αναφέρονταν σε μια περίοδο κανονικότητας, όπου η οικονομία λειτουργεί, υπάρχει τραπεζικό σύστημα που ανταποκρίνεται στον ρόλο του, και ο κτηνοτρόφος έχει το κίνητρο να παράγει, να αυξήσει την παραγωγή του και να αυξήσει και τα κέρδη του δημιουργώντας μια βιώσιμη κτηνοτροφική εκμετάλλευση βελτιώνοντας παράλληλα και το βιοτικό του επίπεδο.

Σε  μια περίοδο όπου η πλειοψηφία των κτηνοτρόφων δεν έχει πρόσβαση στη χρηματοδότηση, είναι αδύνατο να αξιοποιηθούν οι πόροι του δεύτερου πυλώνα. Επίσης, το ασφαλιστικό και το φορολογικό ζήτημα αφαιρούν κάθε κίνητρο για περαιτέρω βελτίωση και αύξηση του εισοδήματος γιατί ουσιαστικά θα πρέπει αυτό να κατατεθεί σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές που φτάνουν από το 70 έως και το 110 % του φορολογητέου εισοδήματος.

Ουσιαστικά, η σημερινή κυβέρνηση δεσμεύει τις χρηματοδοτήσεις της Νέας ΚΑΠ προκειμένου να ενισχύσει τα ασφαλιστικά ταμεία και να μειώσει τα δημοσιονομικά ελλείμματα.

Είναι παραπάνω από σίγουρο ότι αν δεν ανατραπεί αυτή η πολιτική, όχι μόνο τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο κλάδος δεν θα λυθούν, αλλά και οι βιώσιμες σήμερα κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις θα είναι σύντομα μη βιώσιμες, αυξάνοντας επικίνδυνα την εξάρτηση της χώρας μας από προϊόντα ζωικής προέλευσης.  

Χωρίς κίνητρα και σχέδιο ανάπτυξη δεν υπάρχει.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας

Μπουνάκης Νίκος

Τεχνολόγος Γεωπόνος-Γεωργοοικονολόγος M.Sc,MBA

Γραμματέας Τομέα Αγροτικής Πολιτικής ΚΠΕ ΠΑΣΟΚ