Το μαζικό μοντέλο αγροτικής παραγωγής, κυρίως τα τελευταία χρόνια, χάνει έδαφος μπροστά -σε αυτό που λέμε- «τοπικότητα», αναδεικνύοντας αναμφισβήτητο νικητή την ποιότητα έναντι της ποσότητας.
Ο καταναλωτής, στις ανεπτυγμένες κοινωνίες, έχει περάσει σε μια νέα εποχή αναζητώντας την εμπειρία μέσα από την διατροφή και όχι απλά την ικανοποίηση των διατροφικών του αναγκών.
Η αγροτική παραγωγή οφείλει να ακολουθήσει τις απαιτήσεις των καταναλωτών.
Γράφει ο Νίκος Μπουνάκης*
Η νέα εποχή είναι απαιτητική, ζητάει τα «προϊόντα του μέλλοντος», ικανά να απαντήσουν στις σύγχρονες ανάγκες και προκλήσεις. Αντάξια των αυστηρών προσδοκιών του σύγχρονου ανθρώπου, που αναζητά τρόφιμα γευστικά, παραδοσιακά και ασφαλή, έχοντας την απαίτηση να γνωρίζει τον τόπο και τον τρόπο παραγωγής τους.
Στη πρώτη γραμμή, προμετωπίδα της ελληνικής παραγωγής, είναι απαραίτητο να τοποθετηθούν τρόφιμα γεωγραφικής ένδειξης (ΠΟΠ, ΠΓΕ), που ενώνουν την προσπάθεια για ποιότητα και ασφάλεια, με την κοινωνική προσδοκία, την πολιτισμική αναφορά, το ηθικό εμπόριο και την προστασία του περιβάλλοντος, γεγονός που ερμηνεύει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία τους στις ευρωπαϊκές αγορές.
Αυτά ακριβώς τα προϊόντα είναι και η ευκαιρία ανάπτυξης του αγρότη επιχειρηματία παραγωγού, η ζωτική του ανάσα και το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα, γιατί εμπεριέχουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που τους δίνουν το «εισιτήριο» για να κατακτήσουν όχι μόνο εξέχουσα θέση στην αγροτική μας παραγωγή, αλλά και να τοποθετηθούν δυναμικά στις διεθνείς αγορές.
Είναι η ασπίδα μας στις μεγάλες κρίσεις ασφάλειας των τροφίμων, απόρροια του μοντέλου της εντατικοποίησης (σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών, διοξίνες στα κοτόπουλα, υψηλές συγκεντρώσεις υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών ουσιών σε φρούτα και λαχανικά κ.λπ.), που κλόνισαν ανεπανόρθωτα την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και ανάγκασαν τη βιομηχανία τροφίμων, αλλά και τις μεγάλες αλυσίδες super markets, να υιοθετήσουν διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας, ιχνηλασιμότητα, προληπτικά μέτρα ελέγχου ποιότητας και πιστοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας από το χωράφι έως το πιάτο του καταναλωτή.
Το στοίχημα, επομένως, το έχει θέσει η ίδια η εποχή και είναι ξεκάθαρο. Εμείς, πρέπει να το κερδίσουμε:
Η κύρια πρόκληση για τη γεωργία του μέλλοντος δεν είναι μόνο να παράγει περισσότερα, αλλά να παράγει με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο.
Τα ερωτήματα, ωστόσο, που οφείλουν να μας απασχολήσουν είναι πολλά και αφορούν τόσο στα χαρακτηριστικά που επηρεάζουν την αγοραστική συμπεριφορά και, επιπλέον, την αφοσίωση των καταναλωτών σε συγκεκριμένα προϊόντα, όσο και στο πώς θα μπορέσουμε να επιτύχουμε προστασία της παραγωγής με ταυτόχρονη υψηλή ποιότητα και ασφάλεια στη γεωργική παραγωγή.
Η απάντηση, όμως, είναι μία: ο μόνος δρόμος για τον Έλληνα αγρότη είναι η παραγωγή ποιοτικού και βιώσιμου προϊόντος, με ορθή διαχείριση φυσικών πόρων και εισροών, με κατάλληλη Πιστοποίηση, ώστε να εξασφαλίζεται προστιθέμενη αξία και να διασφαλίζεται το αγροτικό εισόδημα.
Η ελληνική Αγροτική οικονομία είναι απαραίτητο να προσαρμοστεί με γρηγορότερους ρυθμούς στα νέα δεδομένα.
Να αξιοποιήσει την επιστημονική γνώση συνδέοντας την έρευνα με την παραγωγική διαδικασία, με στόχο την μείωση του κόστους παραγωγής και την παραγωγή προϊόντων που ενσωματώνοντας καινοτομία διαφοροποιούνται, προσφέροντας όχι απλά τροφή αλλά συνολική διατροφική εμπειρία.
Για μην χάσει η Ελληνική γεωργία μια ακόμα ευκαιρία, είναι απαραίτητη η αλλαγή της εφαρμοζόμενης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αγροτικής πολιτικής.
Η σημερινή κυβέρνηση και στα θέματα αγροτικής πολιτικής δεν είχε επεξεργαστεί κανένα σχέδιο.
Αντιμετώπισε τον αγροτικό τομέα και τον Έλληνα παραγωγό ιδεοληπτικά.
Αύξησε την άμεση και έμμεση φορολογία σε τέτοιο βαθμό που από την μία εκτόξευσε στα ύψη το κόστος παραγωγής (αύξηση ΦΠΑ σε φυτοφάρμακα, λιπάσματα, ζωοτροφές κλπ), από την άλλη δημιούργησε αντικίνητρα για νέες επενδύσεις και αύξηση της παραγωγής.
Την ίδια στιγμή, εδώ και δύο χρόνια αδυνατεί να ενεργοποιήσει το πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ 2014-2020), συνολικού προϋπολογισμού 6 δις ευρώ, στερώντας από την αγροτική οικονομία τους απαραίτητους πόρους για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη της.
*Ο Νίκος Μπουνάκης M.Sc, MBA είναι Μέλος της ΚΠΕ ΠΑΣΟΚ και Γραμματέας Τομέα Αγροτικής Πολιτικής